Kaynak gösterme yöntemimizi değiştiriyoruz: neden ve nasıl?
teyit.org’da yayınlanan her analiz, aşina olduğunuz üzere, iddianın sonucunu doğrudan kullanıcıya sunuyor. Analizin başındaki renkli kutu, iddianın doğru, yanlış, karma ya da belirsiz sonucunu taşıdığını aktarıyor.
Yayınladığımız içerikleri sosyal medyada paylaşırken tık tuzağı kurmuyoruz. Dolayısıyla bir iddianın sonucunu öğrenmek için linke tıklamayı şart koşmuyoruz. Bu da çoğu kullanıcımızın bir iddianın doğru olup olmadığını öğrenmek için analize tıklamayı gerekli görmemesine neden oluyor.
Analize tıklayan pek çok kullanıcımız ise yazının tamamını okumadan teyit.org’dan ayrılıyor.
Geçen bir yılda, takipçilerimiz arasında linklere tıklamayan, linklere tıklasa da analizin tamamını okumayan kullanıcılar olduğunu fark ettik. Bizim için en çarpıcı olanı ise analizi okuyan kullanıcıların dahi yazıda yer verdiğimiz linklere tıklamamasıydı.
Bu davranışın ise kullanıcıların teyit.org’u bilirkişi, hakem ya da doğru bilgi üzerine bir otorite olarak düşünmesine yol açtığını fark ettik.
teyit.org’da yayınlanan her analiz onlarca link barındırıyor. Yazıya gömülü olarak siteye yerleştirdiğimiz bu linkler, bizim iddia sonucuna varmamızı sağlayan doğru deliller. Örneğin teyit.org bir iddiayı yanlış olarak etiketlediğinde, bu sonuç doğru, güvenilir ve birbirini doğrulayan deliller sayesinde ortaya konabiliyor.
Bu nedenle pek çok internet kullanıcısının düşündüğünün aksine, teyit.org bir bilginin doğruluğunu söyleyen bilirkişi olmaktan ziyade, doğru bilgiye ulaşılmasını sağlayan kaynakları gösteren aracı rolünü üstleniyor.
İddia sonucunun doğru ya da yanlış olarak belirlenmesini sağlayan deliller ise hem şeffaflık ilkemiz gereği hem de kullanıcının tekrar kontrol edebilmesi için bugüne dek yazı içine linkleniyordu.
Ancak bu yöntemde bazı sorunlar fark ettik;
1- Mobil kullanım
Bu sorunların ilki mobil cihazlardaki okuma alışkanlığımız ile ilgili. Akıllı telefonlarımızı bir metni okumak için kullanırken, bildirimler, aramalar ve web sitelerindeki uyumsuz öğeler dikkatimizin kolaylıkla dağılmasına yol açabiliyor.
Metin içine eklenen linkler de böyle. Mobilde bir yazıyı okurken, referansına gitmek için tıkladığınız link ya metni okuduğunuz sayfanın değişmesine ve sizin metne dönmek için defalarca geri tuşuna basmanıza ya da yeni bir sekme açılmasına neden olabiliyor. Bu da en az diğer unsurlar kadar dikkat dağıtıcı.
2- Link açıklamalarının kaybolması
Bir diğer sorun yazıya gömdüğümüz linklerin içeriğinin görünür olmaması. Yani, masaüstünde imleci bir linkin üzerine getirdiğinizde web tarayıcınız size hangi linke gitmekte olduğunuzu sol altta küçük bir uyarıyla gösterir.
teyit.org analizlerindeki linkler ise, silinmeye veya değiştirilmeye karşı önlem olarak teyit.link üzerinden yaratılan yeni bir link ile paylaşılıyor. Bu yeni ve kısa linkler, arşivlenen linklerdeki açıklamaları yok edip, kendine özgü kodlarla değiştiriyor (haber7.com/abdli-gazeteci-trumpa-kufur-yagdirdi-suriye yerine teyit.link/nZVT3Ny olarak gözükmesi gibi). Bu da kullanıcılarımızın zaten bilinmeyen linklere tıklamanın hacklenme riski nedeniyle korkulur hale geldiği bir internet atmosferinde kullanışsız hale geliyor.
3- Haber sitelerindeki yönlendirmelerin farklılığı
İçerik üreten sitelerin Google aramalarında üst sıralarda yer alma telaşı, geçtiğimiz birkaç yılda arama motoru optimizasyonu konusundaki çalışmaların artmasını sağladı. Bu çalışmalar neticesinde uzun süre önce haber siteleri, içeriklerinde yer verdikleri linklerde bir başka siteye yönlendirme koymaktan vazgeçti.
Örneğin Hürriyet’te okuduğunuz bir haberde, yaşam kelimesinin üzerinde yer alan link sizi hurriyet.com.tr’nin Yaşam kategorisindeki haberlerin yer aldığı sayfaya yönlendirecektir. Bu da kullanıcıların içerikteki linkleri referans olarak görmekten ziyade yeni bir tür tık tuzağı olarak algılamasına neden oldu. Haber sitelerinin yarattığı bu alışkanlık, teyit.org gibi linklerinde referans kullanan ve yönlendirmelerinin farklı sitelere gittiği, sizi internette bir seyahate çıkarma potansiyeli olan web siteleri için yıkıcı nitelikte.
Nasıl değiştiriyoruz?
Bugünden itibaren teyit.org analizlerinin içinde yer alan sağdaki sütunda, okumakta olduğunuz analizde kullanılan kaynakları açıkça görebileceksiniz. Herhangi bir linke tıklamasanız bile, iddianın doğru ya da yanlış olarak etiketlenmesini sağlayan güvenilir bilgi ve belge rehberi yazının hemen sağında yer alacak. Mobilde görüntülediğiniz yazılarda bu kaynak listesi, yazının en altında bulunacak.
Bu değişiklikle hedefimiz, doğru ya da yanlış kararının teyit.org’daki bir bilirkişi tarafından ortaya atılmadığı, internetteki açık kaynaklar ve belgeler sayesinde ulaşılabildiğini göstermek. Ayrıca takipçilerimizin kullandığımız deliller arasında seyahat edebilmesini de kolaylaştırmayı umuyoruz. Aradığı delili bulmak için analiz içerisindeki linkleri tek tek denemek yerine takipçilerimiz, hangi linkin içinde hangi bilginin olduğunu bu yöntem sayesinde açıkça görebilecek.
Metin içinde yer verdiğimiz delil linklerini bir süre daha koruyacağız. Analizde yer alan kaynak listesi, delillerimizin orijinal linklerine yönlendirme verirken, metin içerisine gömdüğümüz linkler, bizim o sayfaları gördüğümüz tarihte nasıl göründüğünü size gösteren teyit.link versiyonları ile korunuyor olacak. Bu yöntem, delillerimizin bozulmadan korunması, kaybolup gitmemesi adına bizim için hala vazgeçilmez.
